Jak ortodonta zakłada stały aparat ortodontyczny?

Jak wygląda wizyta podczas której ortodonta zakłada stały aparat ortodontyczny?

Poszukując odpowiedzi na to pytanie pacjenci często trafiają na sprzeczne lub niepełne informacje w internecie. Postanowiliśmy opisać jak u nas zakładany jest aparat ortodontyczny, krok po kroku:

• Ortodonta umieszcza w ustach pacjenta specjalną gumę, której zadaniem jest odsuwanie policzków i warg, co umożliwia utrzymanie suchości pola operacyjnego.
• Powierzchnię oczyszczonych wcześniej zębów pokrywa się specjalnym preparatem, niebieskim kwasowym wytrawiaczem, aby umożliwić lepsze połączenie szkliwa, kompozytowego kleju i zamka. Połączenie to musi być na tyle silne, aby zamki nie mogły samodzielnie się odklejać, i na tyle słabe, aby w przyszłości można było usunąć aparat bez uszkodzenia szkliwa.
• Ortodonta przykleja rurki lub pierścienie najczęściej na siódme zęby w łuku, a następnie na każdym z zębów umieszcza specjalny, dobrany do konkretnego zęba zamek, posługując się specjalnym pozycjonerem.
• Po prawidłowym ustawieniu zamka naświetla się go lampą polimeryzacyjną. Materiał stanowiący klej twardnieje “na żądanie”, po zainicjowaniu procesu niebieskim światłem lampy.
• Po przyklejeniu wszystkich zamków ortodonta umieszcza w ich slotach drut, który na początku leczenia jest bardzo cienki, niczym średnica włosa.
• W przypadku klasycznego aparatu drut zabezpieczony zostaje gumowymi ligaturami zakładanymi na każdy zamek. Ligatury mają bardzo szeroką gamę kolorów, przysparzając naszym pacjentom ogromny problem w wyborze. Na szczęście za około miesiąc, na kolejnej wizycie, będzie można je wymienić na inny szalony, lub stonowany, nierzucający się w oczy kolor.

Aparat ortodontyczny – jak długo trwa zakładanie?

W praktyce klinicznej lekarz ortodonta bardzo często decyduje się na rozpoczęcie leczenia od jednego łuku, a po dwóch-trzech miesiącach zakłada kolejny. Zakładanie stałego aparatu ortodontycznego trwa około 30 minut.

Zakładanie aparatu jest całkowicie bezbolesne. Ból może się jednak pojawić w kilka godzin po założeniu aparatu, to czas w którym siły wywierane przez łuk ortodontyczny na zęby da o sobie znać. Zęby będą boleć przy nagryzaniu, dlatego w pierwszych dniach zalecana jest miękka dieta.

Po założeniu aparatu pomocny będzie wosk do zabezpieczenia elementów aparatu drażniących śluzówkę. Błona śluzowa wewnątrz jamy ustnej jest nieprzyzwyczajona do obecności zamków i drutu, może zostać mechanicznie uszkodzona i miejscami lekko krwawić.

Ból i dyskomfort może utrzymywać się do około tygodnia, po tym czasie dochodzi do adaptacji a pacjenci mogą wrócić do swojej wcześniejszej diety, pamiętając o unikaniu twardych i klejących produktów.

Jak dbać o zęby w aparacie ortodontycznym?

Najbardziej komfortową opcją jeśli chodzi o czyszczenie jamy ustnej są aparaty nakładkowe Invisalign. Ułatwiają one dbanie o higienę, gdyż po zdjęciu nakładek pacjenci mają dostęp do oczyszczenia wszystkich przestrzeni międzyzębowych w taki sam sposób, jak przed rozpoczęciem leczenia ortodontycznego. My jednak skupimy się na dbaniu o zęby w aparacie stałym, z zamkami metalowymi lub ceramicznymi.

Założony na zęby stały aparat ortodontyczny klasyfikuje pacjentów w wysokiej grupie ryzyka wystąpienia próchnicy. Zamki, łuki, sprężynki, gumeczki są elementami, do których resztki jedzenia przylegają bardzo chętnie, jednocześnie znacznie utrudniając oczyszczanie zębów. Ciężko przecież dotrzeć i dokładnie oczyścić przestrzenie międzyzębowe, a właśnie te powierzchnie są szczególnie atrakcyjne dla bakterii próchnicotwórczych. Pojawia się tutaj pytanie – jak dbać o zęby w aparacie ortodontycznym, tak aby po zakończeniu leczenia cieszyć się pięknym, białym uśmiechem?

Czego się obawiamy?

Oprócz próchnicy, której konsekwencją może być nawet leczenie endodontyczne (kanałowe) lub ekstrakcja zęba, obawiamy się również chorób dziąseł. Mogą pojawić się zaczerwienienia, obrzęki i krwawienie, oznaki stanu zapalnego. Przyczyną jest płytka nazębna, czyli warstwa bakterii i ich metabolitów, glikoprotein ze śliny. Płytka nazębna ściśle przylega do zębów, można ją usunąć za pomocą szczoteczki i nici dentystycznej. Nieusunięta mineralizuje co jest równoznaczne z powstaniem kamienia nazębnego.

Co będzie Ci potrzebne?

• Szczoteczka do zębów, może być manualna lub elektryczna, ze specjalną końcówką do aparatów ortodontycznych.
• Pasta do zębów, klasyczna z fluorem, dla dorosłych. Taka pasta 1450 ppm fluoru, czyli rekomendowane od 6 roku życia stężenie fluoru, optymalne do ochrony przeciwpróchnicowej
• Szczoteczki do przestrzeni międzyzębowych, które można sobie dopasować, gdyż różnią się budową, mogą mieć różną szerokość oraz włosie.
• Nić dentystyczna do aparatów ortodontycznych, która ma dodatkową sztywną część umożliwiającą wprowadzenie nitki do przestrzeni międzyzębowej pod łukiem aparatu.
• Irygator. Tłoczenie wody lub płukanki pod ciśnieniem może znacznie pomóc w utrzymaniu higieny, nie jest w stanie jednak całkowicie zastąpić szczoteczki, nici i dokładnego mechanicznego oczyszczania.

Po założeniu stałego aparatu ortodontycznego, szczególnie na początku, należy poświęcić czas na naukę dokładnego domywania zębów.

Poranne i wieczorne szczotkowanie powinno być długie i dokładne, w przypadku wszystkich osób noszących aparat stały nie powinno trwać krócej niż 4-5 minut. Oczywiście, nie o czas tutaj chodzi, a o efektywność.

Dodatkowo, należy umyć zęby po każdym posiłku w celu usunięcia resztek jedzenia, które często pozostają w zakamarkach aparatu.

Co z dietą podczas noszenia aparatu ortodontycznego?

Bardzo ważnym aspektem dbania o zęby w aparacie ortodontycznym jest dieta. Należy zrezygnować ze wszystkich twardych, klejących, lepkich produktów, takich jak orzechy, krówki, gumy do żucia. Redukcja cukrów prostych w diecie zmniejsza ryzyko próchnicy, chronimy również aparat przed uszkodzeniami mechanicznymi.

Produkty, których należy stanowczo unikać:

• Guma do żucia.
• Ciągnące, klejące cukierki takie jak krówki.
• Wszystkie twarde pokarmy należy najpierw rozdrobnić.

Decydując się na stały aparat ortodontyczny regularna, dokładna higiena jamy ustnej to podstawa. Nieodpowiednia higiena jest wystarczającym powodem, przez który ortodonta może podjąć decyzję o zdjęciu aparatu, ponieważ w tej sytuacji przynosi on więcej szkód, niż korzyści. Do osiągnięcia pięknej metamorfozy uśmiechu konieczna jest współpraca lekarza i świadomego pacjenta.

U pacjenta użytkującego stały aparat ortodontyczny utrzymanie prawidłowej higieny jest znacznie utrudnione. Z drugiej jednak strony, nie ma możliwości osiągnięcia pełnego sukcesu klinicznego (i pięknego efektu estetycznego) bez dołożenia szczególnej uwagi pacjenta do idealnej higieny i przestrzegania zaleceń lekarza ortodonty.

Jak utrzymać prawidłową higienę jamy ustnej w stałym aparacie ortodontycznym?

• Pacjent powinien szczotkować zęby pastą z fluorem po każdym posiłku. Zamki ortodontyczne naklejone na zęby są miejscem zalegania resztek pokarmu i odkładania złożonej z bakterii próchnicotwórczych płytki nazębnej.
• Płukanie jamy ustnej wodą po sokach, napojach typu cola, czy kawie, aby zneutralizować kwasowe pH.
• Stosowanie szczoteczek międzyzębowych oraz specjalnych nici dentystycznych przeznaczonych do aparatów stałych.
• Pomocny może być irygator, czyli urządzenie służące do czyszczenia przestrzeni międzyzębowych za pomocą płynu (wody lub płukanki) “wstrzeliwanego” pod ciśnieniem.

Ostrożność – na co należy uważać?

• Nie należy odgryzać pokarmów przednimi zębami.
• Niektórzy pacjenci mają nawyk nagryzania na ołówki czy długopisy, co może doprowadzić do odłamania zamków. W takim przypadku należy szczególnie kontrolować takie przyzwyczajenia.

Awaria podczas noszenia stałego aparatu, co robić?

• W sytuacji kiedy odkruszył się zamek lub łuk ortodontyczny z jakiegoś powodu i zaczął ranić błonę śluzową policzka drażniący element należy pokryć woskiem ortodontycznym, który pacjenci dostają na początku leczenia. Taki wosk można kupić również w aptece czy popularnych drogeriach.
• Następnie należy skontaktować się z lekarzem, szczególnie jeśli sytuacja miała miejsce tuż po wizycie, a do kolejnej zostało jeszcze kilka tygodni.

Przestrzeganie harmonogramu wizyt:

• Efektywne leczenie ortodontyczne wymaga przestrzegania odpowiednich terminów wyznaczonych przez lekarza ortodontę. Łuki, sprężyny i inne elementy aparatu mają określony czas i siłę działania, dlatego opuszczanie wizyt może znacznie skomplikować przebieg leczenia.

Leczenie ortodontyczne to współpraca polegająca na wykorzystaniu wiedzy i umiejętności lekarza a także starań i sumienności pacjenta. W przypadku niestosowania się do zaleceń, ortodonta może być zmuszony do wcześniejszego zdjęcia aparatu, ponieważ w takim przypadku ryzyko powikłań po leczeniu znacznie się zwiększa.

Zakładanie stałego aparatu ortodontycznego to procedura składająca się z kilku etapów, które są przeprowadzane z pełną precyzją i dbałością o komfort pacjenta. Choć proces leczenia ortodontycznego wymaga cierpliwości, efekty są tego warte – nie tylko poprawia się estetyka uśmiechu, ale także zdrowie zębów i całej jamy ustnej. Pamiętaj, aby przestrzegać zaleceń ortodonty, dbać o higienę aparatu i regularnie stawiać się na wizyty kontrolne. W ten sposób uzyskasz piękny, zdrowy uśmiech, który będzie Ci służył przez lata!